वैशाख ३० गतेका लागि स्थानीय तह निर्वाचन हुने भएपछि यो बेला दलहरु चुनावी प्रचारप्रसारमा लागि सकेका छन् । शीर्ष नेताहरु चुनावी सभालाई सम्बोधन गर्नमा व्यस्त रहँदा अन्य भने चुनावी कार्यक्रम लिएर यो बेला गाउँ छिरेका छन् । पार्टीको प्रचारदेखि निर्वाचनको उम्मेदवार छान्न यतिखेर नेपालका राजनीतिक दलहरु कम्मर कसेर लागेका छन् । कतिपय दलले उम्मेदवार छनोटको मापदण्ड बनाएका छन् भने कतिपय दल छलफलमा छन् । 

२०७४ सालमा निर्वाचित भएका जनप्रतिनिधि भने कामको मैजारो गर्नमा व्यस्त देखिएका छन् । अधुरा कामलाई पूर्णता दिने, पुराना कामको लेखाजोखा गर्ने, नयाँ कार्यक्रमको आश्वासन दिएर मतदाता रिझाउने लगायत काम गाउँघरमा व्याप्त छ । जसका कारण बजेटको दुरुपयोग हुने हो कि भन्ने चिन्ता पनि छ । 

गाउँपालिका भनेको के हो ?

गाउँपालिका एक भौगोलिक तथा शासकीय तह हो । सरकारले २०७४ सालको साउन २८ गते स्थानीय तहको संख्या ७४४ बाट बढाएर ७५३ मा लगेको बनायो । जस्मा ६ वटा महानगर, ११ वटा उपमहानगर, २७६ वटा नगरपालिका र ४६० वटा गाउँपालिका रहेका छन् । गाउँपालिका गाउँ विकास समितिलाई बिस्तार गरेर बनाइएको नेपालको नवनिर्मित स्थानीय प्रशासनिक एकाई हो । सरकारले तत्कालिन गाविस विघटन गरी गाउँपालिका बनाएको थियो गाउँपालिकामा कम्तिमा पाँच देखि नौ वटा वडाहरू हुन्छन् । हामीले देशभर भएका ४६० वटा गाउँपालिकामध्ये यो लेखमा सातै प्रदेशबाट प्रतिनिधित्व गराउने प्रयास गरेका छौं । गाउँपालिका उपाध्यक्षसँग हामीले ५ वर्षको कार्यकाल कस्तो रह्यो ? आगामी योजना के छ ? जस्ता विषयमा कुराकानी गरेका छौं । उहाँहरुको भनाइ यस्तो छ । 

हिमा अधिकारी, उपाध्यक्ष, फालेलुङ गाउँपालिका, पाँचथर 
‘म अब अध्यक्षमा जाने योजनामा छु । महिलाले अध्यक्ष चलाउँन सक्दैनन् भन्ने भ्रमलाई चिर्न पनि म अध्यक्षमा जानु पर्छ । म हरेक हिसावले अध्यक्षमा जान योग्ग छु भन्ने लागेको छ । क्षमता तथा अनुभवले पनि मानिसलाई सहज बनाउने रहेछ । मैले यो कुरा पार्टीमा पनि राखेको छु र त्यहाँबाट पनि सकारात्मक जवाफ पाएको छु । निर्वाचनका बेला जनतासामु गएर गरेका प्रतिबद्धता पूरा गरेको छु । जनताले पनि तपाईले पाउनु पर्छ भनेर हौसला दिइरहनु भएको छ । अबको मेरो योजना गाउँपालिकाको नेत्तृत्व गर्ने नै हो त्यसकारण मैले आफ्नो तर्फबाट जनताका लागि गर्नुपर्ने काम गरेकाले मलाई पार्टीले मुल्याङ्कन गरेर बिजयी बनाउने छ भन्ने लागेको छ ।’

आशादेवी यादव, उपाध्यक्ष, लक्ष्मीपुर पतारी गाउँपालिका,सिराहा 
‘मैले पार्टीमा म उपाध्यक्षमा दोहोरिन चाहान्छु भनेर भनिसकेको छु । मेरो मन तथा रहर अझै पुगेको छैन् । त्यसैले पनि फेरि उपाध्यक्षमा उम्मेदवारी दिने निर्णय लिएकी हुँ । मधेसी जनताका महिलालाई माथि उकास्ने मेरो योजना थियो जुन काम अधुरै छ । त्यसलाई पनि पूरा गर्न बाँकी छ । जनताले फेरि उम्मेदवारी दिनु पर्छ भन्नु भएको छ र मलाई साथ सहयोग पनि दिनुभएको छ । हामी तपाईंको साथमा छौं भनेर फोन गर्ने, खबर पठाउने पनि गर्नुभएको छ । मलाई परिवारबाट पनि राम्रो साथ छ । म अध्यक्षमा जान नसक्ने भन्ने होइन तर मलाई पुनः उपाध्यक्ष नै दोहोर्याउन मन लागेको छ । ५ वर्षको अवधीमा धेरै काम गरेको छु । अब पुनः ५ वर्ष यही क्षेत्रमा जाने छु ।’

विना लामा उपाध्यक्ष रुवी भ्याली गाउँपालिका धादिङ 
‘म अध्यक्ष नै चलाउँन सक्षम छु । अन्य अग्रजहरु भएका कारण मैले दावी गर्ने मिल्दैन भन्ने लागेको छ । सो कारण म पुनः उपध्यक्षमा जाने तयारीमा छु । सबै कुरामा पार्टीको निर्णय अन्तिम हुने भएकाले अहिले केही भन्न सकेको छैन । पार्टीले टिकट दिए म जुनसुकै क्षेत्रमा जान र काम गर्न सक्षम छु जस्तो लाग्छ । महिलालाई कोटाका लागि मात्र होइन उनीहरुको सक्षमता तथा क्षमताको कदर गर्न पनि अध्यक्ष पद दिनुपर्छ भन्ने बुझाइ छ । मेरो गाउँपालिका दुर्गम भएकाले मैले यहाँको विकास निर्माणको कामलाई प्रथमिकतामा राखेर काम गरे । जनभावना अनुसार काम गरेकै कारण मलाई पुनः पद दोहोर्याउन आग्रह गर्नु भएको छ । उहाँहरुले पुरानै टिम आउँछ भन्ने इच्चा व्यक्त गर्नु भएको छ ।’ 

सृजना केसी,उपाध्यक्ष,मंगला गाउँपालिका म्याग्दी 
‘केही घरायसी काम र जिम्मेबारीका कारण आगामी निर्वाचनमा मैले उम्मेदवारी नदिने निधो गरेको छु । यो कार्यकालमा पनि मैले धेरै काम पूरा गर्न पाइन । म समाजको काम गरेर आएको मान्छे भएको नाताले उपाध्यक्ष पद सम्हाल्न सहज भयो सो कारण जनता सामु गएर काम गर्न खासै समस्या भएन । अनुभव राम्रो भयो गाउँको विकास माथि उठाउन जनतालाई स्थानीय सरकारको प्रत्याभुति दिलाउँन सकेको छु भन्ने लागेको छ । धेरै जनताले पुन दोहोेर्याउन आग्रह गर्नु भएको छ तर यो पटक म अरुलाई पनि माथि लानुपर्छ भन्ने हिसावले अगाडी बढेको छु । समाजसेवा रराजनीतिक फरक पाटो भएका कारण म समाजको काममा लाग्ने सोच बनाएको छु । म जता भएपनि गाउँको विकासमा लाग्नेछु ।’

पवित्रा जिसी,उपाध्यक्ष,झिमरुक गाउँपालिका, प्यूठान 
‘मैले भनेर केही हुने होइन पार्टीको निर्णय अनुसार काम गर्ने सोच बनाएको छु । यो पटक म पद दोहोर्याउने योजनामा छैन । अरुलाई पनि पालो दिने सोचेकी छु । म सवाजसेवाबाट राजनीतिमा प्रवेश गरेको मान्छे हुँ । तर राजनीति र समाज फरक पाटो रहेछन् । जनतालाई निरास बनाउँने काम गरिएको छैन । इच्छाचाहाना पूरा गरिएको छ भन्ने लागेको छ । पद भन्दा पनि जनताको सेवक भएर काम गरेको छु । समाज सेवा र मेरो गाउँको जिम्मेवारी पद नभएपनि उतिकै महत्वपुर्ण रहने छन् । पद भन्दा काम ठुलो भन्ने हिसावले अगाडी बढ्ने योजनामा छु ।सो कारण म यो निर्वाचनमा अन्य दिदीबहिनीलाई आफ्नो जिम्मेवारी दिन चाहान्छु । जनताले मलाई आउनुपर्छ भनिरहेको भएपनि यो पटक म जनप्रतिनिधि नभइ अन्य महिलालाई पालो दिने सोचमा छु । मलाई पदको कुनै लोभ छैन जहाँ भएपनि म जनताको सेवामा लाग्ने कुरामा कुनै द्विमत छैन ।’

राज्यलक्ष्मी मल्ल,उपाध्यक्ष,सोरु गाउँपालिका मुगु 
‘पार्टीमा कुरा चलिरहेको छ । मलाई अहिले जनताको केही चाहानाहरु पूरा नभएका कारण उपाध्यक्षमा नै दोस्रो कार्यकाल बिताउन मन लागेको छ । यदि मभन्दा सक्षम कोही महिला नेतृत्वमा आउन इच्छुक भए म अन्य महिलालाई अवसर दिनेछु । नत्र पुनः म उपाध्यक्ष नै दोहोर्याउने तयारीमा लागेको छु । केही वर्ष नियम कानुन बुझन समय लागेका कारण मैले राम्रोसँग काम गर्न पाएको छैन । कोरोनाका कारण पनि धेरै सोचेका कामहरु अघि बढाउनै पाइन ।सुरुमा काम गर्न सकिन्न सक भन्ने डर लागेको थियो तर पछि गर्दै जाँदा सहज बन्यो । एक्लै गर्ने होइन टिमले काम गर्ने त्यसैले हरेक काममा मज्जा लिईयो । म अध्यक्ष नै हुने क्षमता भएको मान्छे हुँ तर यो पटक पार्टीले कस्तो निर्णय गर्छ पर्खाइमा छु ।’

सत्यदेवी महरा, उपाध्यक्ष, लालझाडी गाउँपालिका, कञ्चनपुर 
‘मेरो दावी भनेको अब गाउँपालिका अध्यक्षको हो । पार्टीले के जिम्मेवारी दिन्छ त्यसलाई पनि मान्नै पर्ने हुन्छ । अहिलेसम्म पार्टीमा सामान्यमात्र छलफल भएको छ । हामी पार्टीका अनुयायी भएकाले पार्टीको निर्णय मान्नुपर्ने हुन्छ । ५ वर्षको अवधिमा लालझाडी गाउँपालिकालाई स्वास्थ्य, शिक्षा तथा भौतिक योजनालाई प्राथमिकता दिएर काम गरियो । दुर्गम गाउँ भएकाले पहिलो प्राथमिकता जनताका आधारभुत आवश्यकता पूरा गरेको जस्तो लागेको छ । मलाई जनताले एक कार्यकाल दोहोर्याउनु भन्नु भएको छ । उहाँहरुको माग र पार्टीको निर्णय नै मेरो आधार हो । बाँकी रहेकाकाम पूरा गर्ने तथा अनुभव र क्षमतालाई अझ निखारेर यहाँका जनताको जीवनस्तर माथि उकास्न म अध्यक्षमा जाने तयारीमा छु । मेरो कामको मुल्याङ्कन जनताले राम्रोसँग गर्नु भएको छ । सो कारण पार्टीले समेत मलाई जिम्मेवारी दिन्छ भन्ने कुरामा ढुक्क छु ।’