काठमाडौं ।

योग गर्भवती महिलाको सुरक्षित सुत्केरी र स्वस्थ बच्चाका लागि वरदान हो । योग जीवनको कला हो, जीवनशैली हो । जसले हामीलाई स्वास्थ्य, प्रकृति र आध्यात्मिकतामा जोड्दछ । आयुर्वेदका अनुसार योग एक शारीरिक, मानसिक र आध्यात्मिक अभ्यास हो । योग हाम्रो स्वास्थ्य र मानसिक स्थिरताको लागि महत्वपूर्ण छ ।

कोरोना संक्रमणको यस विषम परीस्थितिमा शारीरिक प्रतिरोधात्मक क्षमता बढाउन जिममा नगइ घरमै कम प्रयासमा अधिक स्वास्थ्य लाभ प्राप्त गर्न र डिप्रेसन वा महामारीको कारण चिन्ता र तनाव हटाउन पनि योग अत्यन्तै महत्वपूर्ण छ । यतिमात्र होइन, गर्भावस्थामा र बच्चा जन्माउँदा समेत गर्भवती महिलाहरूलाई योगले अनगन्ती फाइदा दिन्छ । गर्भवती महिलाले यस्तो समयमा धेरै सावधानी अपनाउनु पर्दछ यस्तो अवस्थामा योगले उनीहरूलाई शारीरिक र मानसिक शान्ति दिन्छ । अध्ययनका अनुसार गर्भावस्थामा योग गर्दा बच्चा जन्माउने जटिलता र खतराहरू कम गर्न सकिन्छ । तर योग्य र प्रशिक्षित योग गुरुको नेतृत्वमा योग गर्नु उपयुक्त हुन्छ । गर्भवती महिलाहरूका लागि योगका फाइदा :

प्रसव पीडामा शक्ति प्रदान

गर्भधारण पछि, बच्चाको सम्पूर्ण विकास महिलाको शरीर भित्र हुन्छ । यस्तो अवस्थामा महिलालाई तौल घटाउन र आफ्नो क्षमता वृद्धि गर्न बढी ऊर्जा र शक्ति आवश्यक पर्दछ । गर्भवती महिला मैत्री योग व्यायामले हिप्स, पिठ्यु, हात र महिलाको काँधलाई बलियो बनाउँदछ, जसले बच्चा जन्माउँदा हुने दुःख सहन सक्षम बनाउँदछ । वैज्ञानिकहरूका अनुसार बच्चा जन्माउँदा हुने पीडा शरीरको २२ हड्डी भाँचिए सरह हुन्छ ।

तनाव र दुखाईबाट राहत

गर्भको विकास हुने बित्तिकै गर्भवती महिलाहरूको शरीरमा मांसपेशी समूहहरूमा बढी तनाव हुन्छ । पेटको बढ्दो आकारका कारण महिलामा अधिक प्रभुत्व हुन्छ । बच्चाको तौलको अतिरिक्त दबाबको कारण, महिलाको हिप हड्डीमा तनाव हुन थाल्छ । महिलाको छातीको आकार बढ्नुका साथै उनीहरूको माथिल्लो शरीर र छातीमा बाहेक, घाँटी र कुममा पनि दुखाई बढ्दछ । जसको कारण पाखुरा र खुट्टामा दुखाई हुन्छ । योगले यी सबै समस्याहरूबाट राहत दिन्छ ।

शारीरिक संतुलन बनाउन लाभदायी

गर्भावस्थाको समय बढ्दै जाँदा गर्भवती महिलाको गर्भमा बच्चाको तौल र आकार बढ्दै जान्छ । यस्तो अवस्थामा शरीर हिंडाउनु र सन्तुलन कायम गर्नु, हिंड्नु, उठ्नु वा उभिनु चुनौती भन्दा कम कुरा होइन । भावनात्मक रुपमा महिलाहरु पनि प्रोजेस्टेरोन र एस्ट्रोजेन हार्मोनको बृद्धिबाट विचलित हुन्छन् । जब महिलाहरू प्रत्येक योग पोजबाट सास रोक्न र फेर्न ध्यान केन्द्रित गर्दछन्, योगले शारीरिक सन्तुलनको सुदृढीकरणलाई सक्षम गर्दछ ।

नर्भस सिस्टम शान्त पार्न लाभदायी

योगको श्वास लिने र छाड्ने विभिन्न अभ्यास एवं योगका माध्यमले स्नायु प्रणाली रिल्याक्स मोडमा जान्छ । जब शरीर आराम गर्ने स्थितिमा हुन्छ, तब पाचन ठीकसँग काम गर्दछ, हामी राम्रोसँग निदाउँछौं र हाम्रो प्रतिरक्षा प्रणाली उच्चस्तरमा रहन्छ ।

ब्लड सर्कुलेसन बढाउँछ

योग गर्नाले शरीरको जोर्नीहरूमा रक्त संचार बढ्छ र योग अभ्यासको क्रममा हाम्रो मांसपेशीहरूमा दबाब बढ्छ । हाम्रो शरीर भित्र रगतको संचालन कम र हाम्रो प्रतिरक्षा प्रणाली मजबूत गर्दछ । जसले स्वस्थ बच्चालाई जन्म दिने सम्भावना बढाउँदछ ।