काठमाडौं ।

जीरा स्वादिष्ट, विषनाशक, आँखाको लागि लाभदायक र पेट ग्यास हटाउँने अचुक औषधि हो । अरुचि, रक्त विकार, पखाला, पित्त आदिमा जीरा धेरै नै प्रभावकारी हुन्छ । ज्वरोमा यसको सेवनले शरीरको जलन कम गर्दछ । जीरालाई धेरै रोगहरुमा घरेलु औषधिको रूपमा प्रयोग गरिन्छ ।

-ज्वरो आउँदा ५० ग्राम जीरा सक्खरमा मिक्स गर्नुहोस् र १०–१० ग्रामको ट्याबलेट बनाउनुहोस् । एक–एक ट्याब्लेट दिनको ३ पटक सेवन गर्नाले पसिना आउँछ र शरीरको बढेको ताप कम हुन्छ । २१ दिनसम्म यसलाई नियमपूर्वक सेवन गर्दा पुरानो ज्वरो समेत निको हुन्छ ।

-जीरा, सुक्खा अदुवा, पिप्पाली, मरीच र कालो मिर्च र सिधे नुन सबैलाई सामान मात्रामा लिएर राम्रो चूर्ण पाउडर बनाउनुहोस् । यसलाई ३ देखि ६ ग्राम मात्रालाई महसँग दिनको दुई पटक सेवन गर्नाले पेट र पेट सम्बन्धी समस्याहरू समाप्त हुन्छ ।

-जीराको पाउडर ५ देखि १० ग्रामको मात्रामा दिनको २ चोटि मुंगको साथ लिनुहोस्, पुरानो पखाला समेत केहि दिनमै हराउँदछ ।

-खानामा अरुचि र भोको महसुस हुँदैन भने, १ ग्राम भुटेको जीरा पाउडरलाई १५ ग्राम अनारको रसमा मिलाएर खाँदा फाइदा पुग्छ । पायल्सको दुखाईमा यसलाई मिश्रीसँग मिसाएर दिने र जीरा पानीमा पीसेर पेस्टको रूपमा प्रयोग गर्दा विशेष फाइदाहरू हुन्छ ।

-जीरा, जायफल र बेलको गुदिलाई बराबर भागमा पीस्नुहोस् र यसलाई चुनको पानीमा पीसेर सानो ट्याब्लेट बनाउनुहोस् । यसको एक एक ट्याब्लेट चामल भिजाएको पानीसँग दिनमा तीन पटक सेवन गर्दा पखालाबाट राहत मिल्छ ।

-साना बच्चाहरूलाई बान्ता भएमा अमला, जीरा, ल्वाङ, मरीच र गुणको समान मात्रा बनाएर पाउडर बनाउनुहोस् । यसलाई महसँग अवस्था अनुसार दिनको तीन पटक दिनुहोस् । यसले बच्चाहरूलाई बान्ता निको पार्न मद्दत गर्दछ ।

-३ ग्राम जीरा पाउडरलाई गुडसँग मिसाएर चामल धोएको पानीसँग मिक्स गरेर पिउँदा सेतोपानी बग्ने समस्या ठिक हुन्छ । यसको सेवन रक्तचापमा पनि लाभदायक हुन्छ ।

-बिच्छीको टोकाइको विष निकाल्न महमा जीराको पाउडर र नुन मिक्स गर्नुहोस् र यसलाई हल्का तताएर टोकेको ठाउँमा लगाउँदा विष उत्रन्छ ।

-जीरालाई कागतीको रसमा मिलाएर त्यसमा नुन मिक्स गरेर गर्भवती महिलालाई दिंदा उनको बान्ता रोकिन्छ ।

-जीरा, त्रिकुट, भुटेको हींग र बीरे नुन सबैलाई बराबर भागमा लिएर पाउडर बनाउनुहोस् यसलाई दिनको दुई चोटि १ देखि ३ ग्रामको मात्रामा दिनको दुई पटक दहीको पानीसँग पिउँदा मोटोपन कम गर्दछ ।