चुनावको मुखमा पालैपालो किन आउँदै छन् चिनियाँ नेता नेपाल ?

चुनावको मुखमा पालैपालो किन आउँदै छन् चिनियाँ नेता नेपाल ?


पछिल्लो समय नेपालमा चिनियाँ चासो बढिरहेको छ । महिनै  पिच्छेजसो हुने गरेको चिनीया नेताहरुको नेपाल भ्रमणले विभिन्न प्रश्न उब्जाएको छ ।

यसैबिच शुक्रबार चीनका संस्कृति तथा पर्यटनमन्त्रालयका उपमन्त्रीली चुन काठमाडौं आइपुगेका छन् । प्रतिनिधिसभा र प्रदेशसभा सदस्य निर्वाचनको मुखैमा भइरहेको चिनियाँ उच्च अधिकारीहरुको भ्रमणलाई अर्थपूर्ण रूपमा हेरिएको छ । गत चैतको दोस्रो साता चिनियाँ विदेशमन्त्री  वाङ यी,गत असारमा चिनियाँ कम्युनिस्ट पार्टी (सीपीसी) का विदेश विभाग प्रमुख लिउ जियान चाओ र गत भदौमा चीनका वरिष्ठ नेता ली जान्सुको भ्रमणले नेपालमा चिनियाँ चासो बढेको पुष्टि गर्दछ ।  के हो त नेपालमा पछिल्लो पटक आएका चिनिँया नेतालीको नेपाल भ्रमणको उद्देश्य ? 

प्रतिनिधीसभा तथा प्रदेशसभा निर्वाचन आउन अब धेरै दिन बाँकी छैन । यसैबीच चीनका संस्कृति तथा पर्यटनमन्त्रालयका उपमन्त्री ली चुन काठमाडौं आइपुगेकाछन् । अक्टोबरमा चिनियाँ कम्युनिस्ट पार्टी (सीपीसी) को २० औं महाधिवेशनबाट राष्ट्रपति सी चिनफिङ थप ५ वर्षका लागि दोहोरिएपछि बेइजिङबाटभएको उनको यो पहिलो औपचारिक भ्रमणहो । शुक्रबार बेलुकी आइपुगेका चीनका राष्ट्रिय सांस्कृतिक सम्पदा प्रशासनका निर्देशक समेत रहेका उपमन्त्री लीको ५ दिने नेपाल भ्रमण रहेको बताइएको छ ।

चिनियाँ सञ्चार माध्यमका अनुसार उपमन्त्री ली भूकम्पपछि चिनियाँ सहयोगमा पुनर्निर्माण भइरहेका सम्पदाको निरीक्षण गर्न आएका हुन् । परराष्ट्र र संस्कृति, नागरिक उड्डयन तथा पर्यटनमन्त्रालयले दूतावासलाई उपमन्त्रीलीको भ्रमण चुनावपछि गराउन सुझाव दिएपनि चिनियाँपक्षले भ्रमण सांस्कृतिक सम्पदाको निरीक्षणमा केन्द्रितहुने भन्दै मिति तय गरेको थियो । २०७२ को भूकम्पमा क्षतिग्रस्त भएका वसन्तपुर दरबार क्षेत्रलगायत सम्पदाचीन सरकारको सहयोगमा पुनर्निर्माण भइरहेको छ ।

नेपाल–चीन अध्ययन केन्द्रले भने उक्त भ्रमणलाई नेपालको निर्वाचनसँग जोडेर हेर्न नहुने बताएको छ । चिनियाँ उपमन्त्रीलीको भ्रमण निर्वाचनमा नभइ दुई मुलुकबीचको सम्बन्धमा केन्द्रितहुने नेपाल–चीनअध्ययन केन्द्रको भनाइ छ । चीनले नेपालको पुनर्निर्माणमा पहिलेदेखि नै सहयोग गर्दै आएको र त्यसमा थिपनि चीनमा सीपीसीको २० औं महाधिवेशनपछि बेइजिङबाट नेपालमा हुने भ्रमणलाई चिनियाँहरूले नियमित भेटवार्ताका रूपमा लिएको हुँदा यो भ्रमणले निर्वाचनमा कुनै असर नगर्ने अध्ययन केन्द्रको बुझाइ छ । 

२०७४ को प्रतिनिधिसभा र प्रदेशसभा निर्वाचन दुई चरणमा मंसिर १० र २१ म भएको थियो । त्यसबेला दुई कम्युनिस्ट पार्टीहरू एमाले र माओवादी केन्द्रलाई मिलेर निर्वाचनमा जानका लागि चीनले ‘सहजीकरण’को भूमिका निर्वाह गरेको धेरैको बुझाइ छ । त्यसपछि एमाले र माओवादी केन्द्र बीच एकताका लागि २०७४ फागुन ७मा सातबुँदे समझदारी हुने बित्तिकै चिनियाँ कम्युनिस्ट पार्टी (सीपीसी) का विदेश विभागका तत्कालीन उपप्रमुख कुचो यचौ नेपाल आएका थिए । पार्टी भित्र विवाद भएपछि नेकपा पहिलेकै स्थानमा  आइपुग्यो र अहिले एमाले र माओवादी दुई पार्टी निर्वाचनमा जाँदा दुई फरक पक्षमा उभिएका छन् ।

परराष्ट्र मामिलाका जानकारहरु भने निर्वाचनको पूर्वसन्ध्यामा भएको यो भ्रमणले प्रश्न उब्जिने ठान्छन् । यो लीको व्यक्तिगत भ्रमण भएपनि चुनावको मुखमा भएकोले विभिन्न अड्कल बाजीहुने उनीहरुको बुझाइ छ । यो भ्रमण नेपालको भन्दापनि चीनले आफैंले चाहेर भएको देखिन्छ । हुन त नेपालमा राजनीतिक परिवर्तन, आमनिर्वाचन वा यस्तै महत्वपूर्ण र दूरगामी महत्वका घटनाक्रममा अन्य मुलुकका प्रतिनिधिहरुको भ्रमण पनि बाक्लै हुने गरेको कुटनीतिक क्षेत्रमा चर्चा हुने गरेको छ ।

Logo