प्रिय साथी सुवास नेम्वाङलाई सदाका लागि बिदाइ गरेर आर्यघाटबाट फर्केपछि आज मैले आठ वर्षअघि यसै समयको डायरीको पाना पल्टाएँ। त्यस कठीन बेलाको दृश्य आँखा अगाडि आयो। नेपालमाथि नाकाबन्दीको हल्ला चलिसकेको थियो, सुरक्षाको कारण देखाएर सीमा नाकामा गाडी रोकिन थालिसकेका थिए। भूकम्पको ठूलो क्षतिबाट उठ्न सकेका थिएनौँ। अत्यावश्यक इन्धनको अभावले बजारमा हाहाकार सुरु भइसकेको थियो। विभिन्न जातीय, क्षेत्रीय, धार्मिक समूहलाई उत्तेजित बनाउने र त्यसबाट देशलाई अस्थिरतातर्फ लैजाने प्रयास भित्रभित्रै भइरहेका थिए। नेपाललाई स्वतन्त्र राष्ट्रका रुपमा रहन नदिने एउटा प्रहार खेपिरहेका थियौँ।

संविधानसभामा सधैं शान्त रुपमा प्रस्तुत हुने उहाँ त्यो दिन कडा रुपमा प्रस्तुत हुनुभएको थियो। दलका नेता, संविधानसभाका अध्यक्ष, प्रधानमन्त्री सबैलाई संविधान रोक्न निकै ठूलो दबाब थियो। भारतीय विदेश सचिव आएर फर्केपछि सुवासजी तत्कालीन प्रधानमन्त्री सुशील कोइरालालाई भेटेर अलि अत्तालिँदै मलाई भेट्न आउनुभयो। उहाँले अलि हडबडाउँदै भन्नुभयो–‘डरलाग्दो स्थिति छ, ३ गते संविधान जारी गर्नबाट रोकियो भने संविधानमात्रै होइन,सबै बर्बाद हुनेछ । यस्तो भयो भने त देश नै सकिन्छ।’

उहाँ असोज ३ गते संविधान जारी गर्न संसदमा आइदिन निम्तो लिएर राष्ट्रपति रामवरण यादवकहाँ जाँदा राष्ट्रपतिले आउने, नआउने केही भन्नु भएनछ। ‘नआउन पनि सक्ने देखें, के गर्ने होला?’ सुवासजी संविधान जारी नहुने चिन्ताले उत्तेजित हुनुभएको रहेछ। उहाँलाई मैले तपाईं ३ गतेको तयारी गर्नुस्,जे हुन्छ,त्यही दिन गरौंला भने।

हुन पनि संविधान जारी भएपछि नाकाबन्दी भयो। हामीले नाकाबन्दीको त्यो अप्ठ्यारो पार गरेको झलझली सम्झिरहेको छु, सुवासजी!’