दोलखा ।

हिमाली जिल्ला दोलखामा अवस्थित कालोपोखरी निकै अदभूत र लजालु छ । तपाईँ चुपचाप कुनै आवाज ननिकाली जानुभयो भने पोखरीको स्वरुप छर्लङ्ग देख्न सक्नुहुन्छ तर थोरै पनि मानिसको आवाज होहल्ला सुन्नेबित्तिकै बादलको घुम्टोभित्र लुक्ने गर्दछ ।

“सुरुमा त हामीलाई पनि विश्वास लागेको थिएन तर जब हामीले पोखरीको गतिविधि नजिकै पुगेर नियाल्यौँ तब पोखरीमा हल्ला गर्न नहुने रहेछ भन्ने थाहा भो।” गौरीशंकर गाउँपालिकाका अध्यक्ष स्वयमबहादुर खड्काले बताए । “हामी पुग्दा खुल्ला पोखरी हल्लापछि बादलले पुरै ढाक्यो।”

जिरी नगरपालिका वडा नम्बर–१ स्थित चार हजार ४३० मिटरको उचाइमा अवस्थित यस पोखरीको विशेष धार्मिक महत्व रहेको गौरीशंकर गाउँपालिका नेकपाका अध्यक्ष जंग गुरुङले बताए। दोलखाको जिरी नगरपालिका–१ र रामेछापको गोकुलगंगा गाउँपालिका–१ को सिमानामा रहेका प्रसिद्ध जट्टापोखरी, पाँचपोखरीभन्दा पश्चिमतिर करिब डेढ घण्टाको यात्रामा पुग्न सकिन्छ । यस पोखरीमा दिउँसो नै तारा देखिनेदेखि विभिन्न अदभूत क्रियाकलाप हुने गरेको उनले बताए । यहाँ तारा देख्नेहरु भाग्यमानी सावित हुने र मागेको पुग्ने जनविश्वास रहि आएको छ । गौरीशंकर गाउँपालिकाको मार्बु, चंखुबाट जाने सीमित यात्रु, चौरी र भेडा गोठालाहरुले मात्र देखेका कालोपोखरी माथिबाट हेर्दा कालो देखिन्छ ।

पाँचपोखरी, जट्टापोखरी जाँदा कालोपोखरी दर्शन गरेर जानु पर्ने र फर्कदा हेर्नु हुँदैन भन्ने धार्मिक मान्यता रहि आएको छ । जोकोहीलाई पुग्न कठिन भौगोलिक ठाउँमा अवस्थित र हरेक मौसममा हुस्सुले ढाकिराख्ने भएकाले पनि यसको दर्शन धेरैले गर्न पाएका छैनन् । स्थानीयले यस पोखरीलाई कालोपोखरी बाहेक भूतपोखरी र बौलाहा पोखरीको नामले पनि चिन्ने गरेको गौरीशंकर गाउँपालिकाका स्थानीय टीका गुरुङ बताउँछन् ।

“सानो आवाजमा पनि बादलले छोप्ने र सुनसानमा खुला हुने गर्छ ।” उनले भने । “धेरै पहिले आफूलाई तान्त्रिक विद्यामा शक्तिशाली मान्ने एक झाँक्री र पोखरीको ना बीच लडाइँ हुँदा झाँक्रीसँगै पुगेका साथीले सिकाएको मन्त्र जपेर पुजा गरी साथ नदिँदा नागले झाँक्रीलाई मारेपछि मानिसहरु यस पोखरीको नजिक जान डराउने गरेको सुनेको थिए।” यहाँ पूजा गर्न टाढैबाट फूल अक्षता, त्रिशूल, भेटी चढाउँछन् ।

कालोपोखरी धार्मिक महत्व मात्रै नभइ प्राकृतिक रुपमा समेत मनोरम रहेको उल्लेख गर्दै गौरीशंकर गाउँपालिका अध्यक्ष खड्काले चंखुदेखि कालोपोखरी हुँदै पाँचपोखरी, जट्टापोखरीसम्म जोड्ने पदमार्गलाई व्यवस्थित गर्ने बताए।गोरखापत्रबाट